Dr Marko Lopušina
Ministar spoljnih poslova Srbije Ivica Dačić je nedavno 2023. proglasio za Godinu Nikole Tesle. Prošlo je osam decenija od smrti velikog svetskog naučnika i srpskog genija. Nikola Tesla je danas najpoznatiji i najcenjeniji Srbin u svetu. Na Internetu Tesla ima 31 miliona pojavljivanja.
U Godini Nikole Tesle upravo je postavljen u januaru 2023. godine u Njujorku njegov 35 monument na svetu. Tesla sedi u u parku gde je za života ovaj srpski genije hranio američke golubove. Vajar ovog divnog monumenta je Stan Vots, Amerikanac iz Njujorka. Teslina naučna fondacija iz Filedelfije je ovog umetnika odlikovala Teslinom zlatnom medaljom.
Ovu Teslinu zlatnu medalju nosi i Stane Ribič, predsednik Udruženja Srba u Slovačkoj, koji sa surugom Anicom Ribič planira da u Novom Sadu postavi i otvori 36 po redu mermeni spomenik srpskom geniju. Ribič je pre pet godina birsu Nikole Tesle postavio sa prijateljima Slovacima u zdanju Radio i televizije u Bratislavi.
Rade Bakračević, vitez i prvi Srbin Maribora i Štajerske planira da na Tehničkom fakultetu u Gracu postavi bistu srpskog genija, koje se školovao u Austriji.
Najcenjeniji Srbin na svetu Nikola Tesla danas ima biste i spomenika u dvadesetih država. Najviše, 20 bisti, nalaze se na američkih fakultetima i univerzitetima Harvard, Jejl, Kolumbija, Prinston, Mičigen, Viskonsin, Merilend, Ilinois, Purdju, Kornel, Djuk, Karnegi Melon, Filadelfija, Univerzitet Džon Hopkins, Univerzitet Pen, Univerzitet Pensilvanije, Univerzitet Mičigena, Institut tehnologija Masačusetsa, Institut tehnologija Kalifornije i Institut tehnologija Džordžije.
Tesla krasi Izmir, Baku, Prag, Budimpeštu, Temišvar, Pariz, Pert, Zagreb, Banja Luku, Nijagaru. Najveći spomenici Tesli nalaze se u SAD i Kanadi. Bronzani spomenik Nikoli Tesli, rad vajara Frana Kršinića, postavljen je 1976. godine na Nijagarinim vodopadima u državi Njujork, sa američke strane. Isti spomenik se nalazi ispred Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu. Na Nijagarinim vodopadima, sa kanadske strane, u parku 9. jula 2006. godine postavljen još jedan spomenik Nikoli Tesli, (na slici). Visok je tri metra.
Ime i lik Nikole Tesle se koriste u više od stotinu naziva škola u Srbiji, Republici Srpskoj, BiH, Crnoj Gori, Hrvatskoj i srpskom rasejanju. Isto toliko ima i naziva kulturnih i naučnih društava, preduzeća, kompanija, firmi, marki proizvoda (automobil “Tesla”). Napravljeno je i na desetine knjiga i filmova o Nikoli Tesli (filmovi “Prestiž” i “Bitka za struju”).
- Nikola Tesla je tvorac naše budućnosti. Njega američki ekolozi uzimaju za osnivača čistote kosmičke energije i prirode planete Zemlje. Mi Srbi ga najviše cenimo zbog njegovog pravoslavlja i blistavog uma – kaže Zoran Bulović, predsednik Tesline naučne fondacije u Srbiji, koja je odlikovala patrijarha Porfirija Ordenom Nikole Tesle.
Ime i prezime Nikole Tesle naziv je nagrade koje, na primer, dodeljuju Fakultet elektrotehnike u Beogradu, Termoelektrana u Obrenovcu, Institut “Mihajlo Pupin” iz Beograda, Teslnina naučna fondacija, koja je upravo raspisala konkurs za nagrade u 2020. godini. Slične nagrade dodeljuje splitski Zavod za naučni rad Hrvatske, hrvatska Fondacija “Genij za budućnost”, Hrvatski savez inovatora, kanadska organizacija Srba iz Toronta.
U SAD nagradu “Nikola Tesla” dodeljuje Upravni odbor Međunarodne asocijacije energetičara. Poslednjih godina ovu nagradu su dobili naučnici Adel Razek iz Francuske, Tomi Sebastian iz SAD, Akira Čiba iz Japana i Zi Kuang Zu iz Velike Britanije.
Nagrada „Nikola Tesla“ se dodeljuje za tehničko-tehloška dostignuća i inovacije u oblasti filmske industrije u Holivudu. Dodeljuje je Međunarodna akademija za štampu od 2004. godine kao satelitsku nagradu kako bi podržala “pionire tehnologije filmskog stvaranja”. Nosici ovog priznanja sa statuotm srpskog genija poslednjih godina su bili Džems Kameron, Džordž Lukas, Ričard Doner, Džeri Luis, Volter Merc, američki montažer i dizajner zvuka, Robert Legato (2018.), Kevin Bejlo (2019.) i Džo Leteri (2020.) Statuetu je dizajnirao poznati skulptor Dragan Radenović.
O Nikoli Tesli kao velikanu američke nauke i kulture govorili su predsednici Džordž Buš Mlađi i Donald Tramp. Džordž Buš Mlađi je Teslu uvrstio u pionire stvaranja SAD i američke nauke. A Donald Tramp ga je priznao kao najuglednijeg svetskog naučnika.
Tokom posete Vašingtonu predsednik Srbije Aleksandar Vučić je američkom predsedniku Donaldu Trampu poklonio pre tri godine zlatnik Narodne banke Srbije sa likom Nikole Tesle. Taj zlatnik danas stoji u trezoru Bele kuće.
Kako je tom prilikom naznačeno, “reč je o simboličnom poklonu pošto je na njemu lik američkog naučnika srpskog porekla, koji je svojim radom zadužio svet i koji je važna spona između SAD i Srbije”.
“Tesla je došao u Ameriku 6. juna 1884. godine u Njujork sa pismom preporuke koje je dobio od prethodnog svog šefa Čarlsa Bečelora. Tesla je autor više od 700 patenata, registrovanih u 25 zemalja, od čega u oblasti elektrotehnike 112. U SAD je preminuo 7. januara 1943. godine. On je srpski gneije, predstavnik američkih Srba i iseljenika, američki naučnik i najcenjeniji Srbin na svetu” – napisale su ovim povodom američke novine.
Nikola Tesla ima svoje bulevare, avenije i ulice u trideseta gradova sveta. Četiri varoši u SAD nose njegovo ime. I jedna srednja škola u državi Ilinois, planira da od ove 2023. godine nosi ime Nikole Tesle.
– Tesla je svojim pronalascima i zaveštanjima, koja je ostavio, ujedinio čovečanstvo. On je i danas aktuelan kao čovek koji utiče na budućnost naše planete. Zato nije čudno što ga slave u najmanje dvadeset država sveta, koje su mu podigle spomenike. Nikola Tesla je prijatelj svih naroda sveta, on nas Srbe spaja sa celim čovečanstvom. Nikola Tesla je simbol srpskog naroda i zato je u Teslinoj naučnoj fondaciji za to činjenično stanje skovan izraz – Teslin narod – kaže Nikola Lončar, osnivač i predsednik TNF iz Filadelfije.
Na Teslinom spomeniku u Filadelfiji je ispisana poruka, koju je ovaj srpski genije i američki naučnik uputio svom narodu, kada je živeo u SAD:
“Ja sam ostao Srbin i preko mora u Americi, gde se ispitivanjima bavim, isto to bi trebalo da budete i vi i da svojim znanjem i radom podižete slavu srpstva u svetu.“
Ovo je zakletva srpstvu. Himna naše nacije. Ova izjava srpskog genija i svetskog naučnika Nikole Tesle motivisala je vođstvo Tesline naučne fondacije (Tesla Science Foundation) iz Filadelfije da sve svoje projekte i aktivnosti nazove jednostavno – Teslin narod. To je i naziv dokumentarnog filma i knjige koje TNF radi Tesli u čast.
Vlada Hrvatske je početkom 2023. godine uvela evro kao nacionalnu valutu i na kovanicu stavila lik srpskog genija. Ovo je živi spomenik Tesli u jednog državi članici EU.
U Tranvi, sedištu Udruženja Srba u Slovačkoj i u Novom sadu upravo teku dogovori o postavljenju novog spomenika Nikoli Tesli. O tome je sa upravom Grada Novog Sada pre dve godine postignut dogovor. Utvrđeno je mesto na Studentskom trgu u Novom Sadu, gde će stajani mermerni Tesla. Incijator i realizator ovog umetničkog i patriotskog poduhvata Stane Ribič iz Trnave, predsednik Udruženja Srba u Slovačkoj, sa suprugom Anicom Ribič aktivno radi na ostvarenju ovog poduhvata.